SEO alanında makine öğreniminin gerçek etkisi ne oldu? Geçtiğimiz yıl boyunca SEO alanında en çok cevap aranan sorulardan birisi bu oldu. Özellikle makine öğrenimi konusunu kafaya takmış olan pek çok uzman bu konuda çeşitli teoriler oluşturmuştur. Bu teoriler arasından en dikkat çekici olan ise RankBrain ve Google’ın temel algoritması içerisinde yer alan diğer makine öğrenimi elementlerinin yüksek kullanıcı etkileşimi sunan sayfaları ödüllendirmeye meyilli olmasıdır.
En basit haliyle Google’ın ulaşmak istediği kullanıcıya eşsiz bir deneyim sunmaktadır. Alışılmışın dışında kullanıcı etkileşimi bunların başında gelmektedir. Organik arama tıklanma oranı, oturum süresi, hemen çıkma oranı ve dönüşüm oranı gibi ölçümler Google’ın hedefindedir. Google bu değerlerin yüksek olduğu içeriklere sahip sayfaları organik arama sıralamasında ödüllendirmek istemektedir.
Dünden bugüne bilindiği gibi kullanıcı etkileşiminin yüksek olması aynı zamanda daha iyi arama sonuçları anlamına gelmektedir. Doğru değil mi? Öyleyse makine öğrenimi elementlerini Google’ın eşsizlik detektörü olarak görmek mümkündür.
Makine Öğrenimi ve Tıklanma Oranı
Birçok SEO uzmanı ve bu sektörde öncü olan kişiler Google’ın RankBrain algoritmasını iş üzerindeyken takip etmenin zorluğundan söz etmektedir. Bu biraz anlamsız denebilir çünkü SEO denemeleri yapmak ve bu denemeleri en ideal şekilde yorumlamak aslında neler olur bittiğini anlamak için yeterlidir.
Bu nedenle işini bilen uzmanlar geçmişte sürekli olarak tıklanma oranlarına yönelik denemeler yapmışlardır. Bu sayede makine öğrenimi elementlerine ait bir kanıt veya bir veri bulabilmeyi amaçlamışlardır. Yapılan denemeler sonucunda ise organik arama tıklanma oranı yüksek olan sayfaların arama motoru sonuç sayfasında üst sıralara çıkartıldığı ve daha fazla tıklanma aldıkları saptanmıştır.
Tıklanma oranı makine öğrenimi algoritmasının etkilerini görebilmenin en basit yollarından birisidir. Bugünlerde ise daha farklı verilere göz atmak gerekmektedir. Uzun süreli tıklamalar veya arama motoru sonuçları üzerinden gelen, sitede çok uzun süre vakit geçirenlere ait veriler SEO açısından detaylı bir biçimde mercek altına alınmalıdır.
Sitede Geçirilen Süre ile Uzun Tıklama İlişkisi
Arama motoru sonuçlarından gelen uzun tıklamaların gerçekten çok etkili olduğunu düşünmüyor musunuz? Öyleyse bazı verileri gözden geçirerek buna inanmaya başlasanız iyi edersiniz. Bu veriler uzun tıklamaların önemli olduğunu ve makine öğrenimi algoritması açısından fazlasıyla işe yaradığını göstermektedir.
Bugünlerde yapılan pek çok çalışma sayfa üzerinde geçirilen süreleri incelemektedir. Açık olmak gerekirse aslında sayfada geçirilen süre oturum süresi veya uzun tıklama ile aynı şey demek değildir. Uzun tıklama veya bekleme süresi verilerine Google Analytics üzerinden erişebilme şansına sahip değiliz. Bu verilere sadece Google erişebilmektedir. Aslına bakarsanız sayfada geçirilen süre bizim için çok da önemli sayılmaz. İhtiyacımız olan bu veriyi makine öğrenimini anlamak için değerlendirebileceğimiz veriler ile oranlayıp daha uygun sonuçlara ulaşabilmektir.
RankBrain Öncesi Sitede Geçirilen Süre ve Organik Trafik
Şimdi Google Analytics hesabınıza giriş yapmalısınız. RankBrain algoritması aktif olmadan önceki bir zaman dilimi seçmelisiniz. İçerik raporunuzu sadece organik trafiği görecek şekilde sınırlandırmaya çalışmalısınız. Ardından sayfa görüntülenmelerine göre sıralama gerçekleştirmelisiniz. Daha sonra karşılaştırma analizi gerçekleştirerek sayfalarda geçirilen sürelere göz atmalısınız. Büyük ihtimal karşınıza çıkacak veriler diğer sitelerin verileriyle benzer olacaktır.
Sitenizde yer alan en fazla organik trafiğe sahip sayfaları gözden geçirmelisiniz. Büyük ihtimal bazı sayfaların sitede geçirilen süre bakımından diğerlerine göre daha önde olduğunu ve bazılarının ortalamanın altında kaldığını göreceksiniz. Bununla birlikte organik arama sonuçlarında iyi sonuçlar elde etmiş ama ticari açısından size bir değer katmayan sayfalarla karşılaşacaksınız. Bu sayfaların sitede geçirilen süre değerleri ise site ortalamasının çok daha altında olacaktır.
RankBrain Sonrası Sitede Geçirilen Süre ve Organik Trafik
Şimdi benzer analizi farklı bir biçimde yapmalısınız. Daha önce seçtiğiniz zaman aralığı yerine bu sefer RankBrain algoritmasının aktif olmaya başladığı tarihten sonrasına ait bir zaman aralığı belirlemelisiniz.
Bir önceki alt başlıkta belirtilen karşılaştırma analizinin aynısını gerçekleştirmelisiniz. Ancak bu sefer göreceğiniz manzara çok daha farklı olacaktır. Organik trafiği analiz etmeye başladığınız andan itibaren üst kısımda yer alan sayfaların ortalama süreden çok daha fazla olduğunu göreceksiniz. Sizce bu farklılığın sebebi tam olarak en olabilir?
Oturum Süresinin Uzaması = Yüksek Sıralama?
Bu formül gerçek olabilir mi? Google’ın makine öğrenimi algoritmasının 2015 yılından bu yana sıralamaları belirlediği bilinen bir gerçektir ancak sıralamaları açısından her siteyi eskisi gibi mükafatlandırma yoluna gittiği şüphelidir. Nitekim ne olursa olsun Google’ın yüksek bekleme süresine sahip siteleri arama sonuçlarında çok daha iyi noktalara getirdiği bir gerçektir.
Google artık sayfaları daha iyi anlamaktadır ve arama motoru sonuçlarında çok iyi yere sahip olmasına rağmen sitelerine gerekli katkıyı sağlamayan sayfaları tespit edebilme konusunda daha beceriklidir. Onun işi organik trafik üzerinden ulaşılıp sitede geçirilen süresi yüksek olan sayfaları ön plana çıkarmaktır.
Google’ın bir şekilde sayfaların değerlerini belirleme çalışırken aslında farklı bir manzarayı gün yüzüne çıkarmaktadır. Arama motorundan daha fazla trafik almak amacıyla oluşturulan ve başarılı olan ama kullanıcının arama davranışıyla uyuşmayan sayfaları gün yüzüne çıkarmaktadır. Bir içerik ne kadar iyi olursa olsun arama motorunda bir türlü üst sıralara çıkmayı başaramıyorsa bunu sebebi üst sıralarda yer alan sayfaların kullanıcının arama davranışına daha fazla hitap etmesidir.
Aslında bunu bir örnekle açıklamak çok daha doğru olacaktır. Örneğin, Google AdWords kelimesiyle yapılacak olan bir aramada üst sıralarda haber kaynaklarını veya hizmetleri görebilmek mümkündür. Bu arama teriminin aranma hacmi çok yüksektir çünkü birçok kişi bu terimi Google AdWords sitesine ulaşmak için kullanmaktadır. Yani siteniz bu arama teriminde ne kadar yüksek olursa olsun kullanıcının arama davranışıyla uzaktan yakından ilgili değildir.
Google AdWords anahtar kelimesini kullanarak yapılan aramalarından sadece bir kısmı bu hizmet hakkında daha detaylı bilgiye ulaşmayı istemektedir. İşin aslı bu niyetle yapılan aramalar genelde Wikipedia sayfasına erişim sağlamayla son bulmaktadır. Bu arama terimi kullanarak AdWords problemlerini tespit etmeye yönelik bir arama niyetinin gerçekleştirilmesi pek mümkün değildir. RankBrain algoritması gelmeden önce bu anahtar kelimede siteniz arama motoru sonuç sayfasında daha iyi durumdayken şimdilerde aynı başarıya sahip olamamasının nedeni tam olarak kullanıcının arama niyeti ve bu makine öğrenimi algoritmasının bunu okuyabilmesidir.
Verilere Yönelik Ayrıntılar
Açık olmak gerekirse Google Analytics üzerinden elde edeceğiniz veriler size sıralamada yaşadığınız kayıpları göstermeyecektir. Raporlar arasında farklılığa neden olan daha farklı potansiyel açıklamalar bulunabilmektedir. Bununla birlikte bazı sayfaların sitede geçirilen süre açısından çok düşük verilere sahip olabileceğini kabul etmek gerekir. Örneğin birkaç kısa bilgi içeren sayfalar bu kapsamdadır ve kullanıcı aradığı bilgiyi bulduktan sonra siteden hızlıca çıkmaktadır.
Tüm bu bilgiler ışığında sitenizde yer alan sayfaları derinlemesine araştırmanız durumunda neyin ne olduğunu daha iyi görebilirsiniz. Sıralamada düşen sayfalarda geçirilen süre ile sitenin ortalama süresi arasında bir karşılaştırma yapmanız durumunda her şey daha net belli olacaktır. Özellikle sitenizde site ortalamasının üzerinde sitede geçirilen süre değerine sahip siteler varsa onlara gözünüz gibi bakmalısınız. Çünkü makine öğrenimi ile anlaşabilen ve onun anlayacağı dilden konuşabilen bu sayfalar site organik trafik açısından çok daha fazla katkı sağlayacaklardır. Bu sayfalar Google’ın aradığı eşsiz nitelikteki sayfalardır.
Tüm bunlara ek olarak ele aldığınız verilerin tamamı size bir başka konuda bilgi verecektir. Sitede geçirilen ortalama sürenin altında değerlere sahip olan sayfalar SEO açısından en hassas sayfalarınız durumundadır. Bu sayfalarla rekabet etmek isteyen rakiplerinizin işi çok daha kolay olacaktır. Makine öğreniminin yer aldığı bir dünyada bu sayfalar nedeniyle organik sıralama ve trafik kaybı yaşayabilirsiniz.
Sitede geçirilen süre ile SEO arasındaki bağlantıyı anlayabilmek için kapsamlı araştırmalar yapmak veya bir uzman ile çalışmak zorunda değilsiniz. Google Analytics raporlarına göz atarak neyin ne olduğunu kolayca görebilirsiniz. Tek yapmanız gereken verileri kıyaslamak ve sayfaların geçmişteki durumlarını gözden geçirmektir.
Bu bilgilerin her birisi sitenizde yer alan içeriklerin gerçek değerlerini belirlemenize ve bununla birlikte en hassas içerikleri tespit etmenize yardımcı olacaktır. Google üzerinden gelen trafiği kaybetmemek ve arama sıralamasında iyi bir yer edinmek istiyorsanız eksikliklerinizi gidermelisiniz.
Makine öğrenimi sistemi tam olarak bu şekilde çalışmaktadır. Makine öğrenimi Panda veya Penguin algoritma güncellemeleri gibi tüm site trafiğini bir gecede yerle bir edecek nitelikte değildir. Tek yapmanız gereken riskli sayfaları tespit edip onları ortalama sürenin üzerine çıkarabilmektir. Yeni içerik üretmek yerine bir süre bu içerikleri gözden geçirip düzeltmek, onları kullanıcının arama niyetine uygun olacak şekilde iyileştirmek çok daha faydalı olacaktır.
Şimdi gidip sahip olduğunuz verileri incelemelisiniz. Sitede geçirilen süre konusunda biraz daha bilgi edinmelisiniz çünkü organik arama sıralamasında önemli bir etken olduğu bir gerçektir. Sadece burada yer alan bilgilerle yetinmeyip her şeyi kendi raporlarınız üzerinden teyit ederek yola çıkmayı düşünmelisiniz.
